"Yeni" inadı, "yeni" ısrarı ile gelmesi kaçınılmaz olan yeninin çöküşü

..." Almanya'yı düşünmek istemiyordu artık, günün birinde uykuya kavuşacağını ümit ediyordu. Rio'daki siyasi durum iyileşiyordu. Rejim, bir diktatörlük biçimiydi elbette, Vargas'ın kişiliği Roosevelt'ten ziyade Franco'ya yakındı. Onun Estado Novo'su siyasi partileri yasaklamış, komünistleri hapse atmıştı. Ancak, Makyavelci cumhurbaşkanı, Reich ile içli dışlı olduktan sonra giderek Amerika'yla yakınlaşmaktaydı."... Laurent Seksik, "Stefan Zweig'in son günleri" s:77

Unutmuşum Brezilya'nın bu "çok afedersin bizden daha kötü olmasın, estado novo'sunu". Ülkeyi daha doğrusu kendi kafasında kurguladığı haliyle cumhuriyetten kurtarıp da yarattığı Estado Novo'sunu 15 yıl diktatörlük ile yönetip intihar eden Getulio Vargas 'lı Brezilya'yı. Stefan Zweig'ın son günlerini anlatan kitapta okuyup da hatırlayınca ne büyük talihsizlik ki kendi yaşadığım sınırları da hatırladım. "İntihar ve son günler" kısmı değil elbette ancak yeni Türkiye kısmı nedense tarih boyunca yaşanmış estado novo'ları getirmiyor mu akla?  Eskinin neredeyse iğrenç olarak kabul edildiği, yeni dönemde her şeyin tertemiz, pirüpak olduğu eskinin köhnemişliğine en güzel cevabın devasa binalar, devasa projeler olduğu, mutlak çocuk sevgisi ve mutlak üreme  geleceğinin en büyük geleceği şeklinde kabul gördüğü, her daim fakirin yanındaki şefkatli kurtarıcının varlığı ile hayalleri süsleyen ancak gerçekte iş bitip devran dönünce fakirliğin, yozlaşmanın örneği olarak gösterilen estado novo'lar. Hadi tamam, Almanya var ama o da işte istisna denilen şeyin en güzel örneği.

  In the tenth and final commandment, the circle is closed with the justification of repression: 'The enemies of the New State are the enemies of the nation. In the service of the nation — order, common interest and justice for all — strength can and must be used, since it puts the nation's self defence' into practice (Decálogo)

Antonio de Oliveira Salazar- Portekiz, Estado Novo, 1933-1974
Getulio Vargas- Brezilya, Estado Novo, 1930-1945
Adolf Hitler- Almanya, III. Reich, 1933-1945

 P.S. Aslında arada Sovyet Rusya ve Joseph Stalin dönemi var ki neredeyse gökyüzünü delecek kadar yükseklikteki gökdelenleri, "büyük temizlik" uğruna gulaglarda ölesiye çalıştırdığı entelektüelleri ile muhtemelen diğerlerini geçer de yönetim içerisinde bir yenilikten, bir dönemin bitip diğerinin başladığını ilan etmediği için onu ayrı tutmak gerek sanki.